#!if 넘어옴1 != null
''''''{{{#!if 넘어옴2 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴3 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴4 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴5 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴6 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴7 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴8 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴9 != null
, ''''''}}}{{{#!if 넘어옴10 != null
, ''''''}}}은(는) 여기로 연결됩니다.
#!if 설명 == null && 리스트 == null
{{{#!if 설명1 == null
다른 뜻에 대한 내용은 아래 문서를}}}{{{#!if 설명1 != null
{{{#!html 프랑스어의 정확한 발음}}}에 대한 내용은 [[프랑스어/발음]] 문서{{{#!if (문단1 == null) == (앵커1 == null)
를}}}{{{#!if 문단1 != null & 앵커1 == null
의 [[프랑스어/발음#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단1 == null & 앵커1 != null
의 [[프랑스어/발음#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명2 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단2 == null) == (앵커2 == null)
를}}}{{{#!if 문단2 != null & 앵커2 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단2 == null & 앵커2 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명3 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단3 == null) == (앵커3 == null)
를}}}{{{#!if 문단3 != null & 앵커3 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단3 == null & 앵커3 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명4 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단4 == null) == (앵커4 == null)
를}}}{{{#!if 문단4 != null & 앵커4 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단4 == null & 앵커4 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명5 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단5 == null) == (앵커5 == null)
를}}}{{{#!if 문단5 != null & 앵커5 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단5 == null & 앵커5 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명6 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단6 == null) == (앵커6 == null)
를}}}{{{#!if 문단6 != null & 앵커6 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단6 == null & 앵커6 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명7 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단7 == null) == (앵커7 == null)
를}}}{{{#!if 문단7 != null & 앵커7 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단7 == null & 앵커7 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명8 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단8 == null) == (앵커8 == null)
를}}}{{{#!if 문단8 != null & 앵커8 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단8 == null & 앵커8 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명9 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단9 == null) == (앵커9 == null)
를}}}{{{#!if 문단9 != null & 앵커9 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단9 == null & 앵커9 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}{{{#!if 설명10 != null
, {{{#!html }}}에 대한 내용은 [[]] 문서{{{#!if (문단10 == null) == (앵커10 == null)
를}}}{{{#!if 문단10 != null & 앵커10 == null
의 [[#s-|]]번 문단을}}}{{{#!if 문단10 == null & 앵커10 != null
의 [[#|]] 부분을}}}}}}
#!if 설명 == null
{{{#!if 리스트 != null
다른 뜻에 대한 내용은 아래 문서를}}} 참고하십시오.
#!if 리스트 != null
{{{#!if 문서명1 != null
* {{{#!if 설명1 != null
프랑스어의 정확한 발음: }}}[[프랑스어/발음]] {{{#!if 문단1 != null & 앵커1 == null
문서의 [[프랑스어/발음#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단1 == null & 앵커1 != null
문서의 [[프랑스어/발음#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명2 != null
* {{{#!if 설명2 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단2 != null & 앵커2 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단2 == null & 앵커2 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명3 != null
* {{{#!if 설명3 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단3 != null & 앵커3 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단3 == null & 앵커3 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명4 != null
* {{{#!if 설명4 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단4 != null & 앵커4 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단4 == null & 앵커4 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명5 != null
* {{{#!if 설명5 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단5 != null & 앵커5 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단5 == null & 앵커5 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명6 != null
* {{{#!if 설명6 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단6 != null & 앵커6 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단6 == null & 앵커6 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명7 != null
* {{{#!if 설명7 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단7 != null & 앵커7 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단7 == null & 앵커7 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명8 != null
* {{{#!if 설명8 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단8 != null & 앵커8 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단8 == null & 앵커8 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명9 != null
* {{{#!if 설명9 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단9 != null & 앵커9 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단9 == null & 앵커9 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}{{{#!if 문서명10 != null
* {{{#!if 설명10 != null
: }}}[[]] {{{#!if 문단10 != null & 앵커10 == null
문서의 [[#s-|]]번 문단}}}{{{#!if 문단10 == null & 앵커10 != null
문서의 [[#|]] 부분}}}}}}
한국어의 외래어 표기법 | |||||
<colbgcolor=#1e90ff><colcolor=#fff> UN 공식 언어 | 영어 · 프랑스어 · 에스파냐어 · 러시아어 · 중국어 | ||||
이외의 언어 | 독일어 · 이탈리아어 · 일본어 · 폴란드어 · 체코어 · 세르보크로아트어 · 루마니아어 · 헝가리어 · 스웨덴어 · 노르웨이어 · 덴마크어 · 말레이인도네시아어 · 타이어 · 베트남어 · 포르투갈어 · 네덜란드어 · 라틴어 · 그리스어 · 기타 언어 표기 | ||||
관련 문서 | 국제음성기호 · 언어별 미비점 |
1. 개요
대한민국 국립국어원이 정한 외래어 표기법 중 프랑스어를 표기하는 방법.2. 규정: 프랑스어의 표기 세칙
표 1[1]에 따르고 제1절(영어의 표기 세칙)을 준용한다. 다만, 프랑스어의 독특한 것은 그 특징을 살려서 다음과 같이 적는다.- 제1항: 파열음([p], [t], [k]; [b], [d], [g])
- 어말에서는 '으'를 붙여서 적는다.
soupe[sup] 수프 tête[tɛt] 테트
avec[avɛk] 아베크 baobab[baɔbab] 바오바브
ronde[rɔ̃ːd] 롱드 bague[bag] 바그 - 구강 모음과 무성 자음 사이에 오는 무성 파열음('구강 모음+무성 파열음+무성 파열음 또는 무성 마찰음'의 경우)은 받침으로 적는다.
septembre[sɛptɑ̃ːbr] 셉탕브르 apte[apt] 압트
octobre[ɔktɔbr] 옥토브르 action[aksjɔ̃] 악시옹 - 제2항: 마찰음([ʃ], [ʒ])
- 어말과 자음 앞의 [ʃ], [ʒ]는 '슈', '주'로 적는다.
manche[mɑ̃ːʃ] 망슈 piège[pjɛːʒ] 피에주
acheter[aʃte] 아슈테 dégeler[deʒle] 데줄레 - [ʃ]가 [ə], [w] 앞에 올 때에는 뒤따르는 모음과 합쳐 '슈'로 적는다.
chemise[ʃəmiːz] 슈미즈 chevalier[ʃəvalje] 슈발리에
choix[ʃwa] 슈아 chouette[ʃwɛt] 슈에트 - [ʃ]가 [y], [œ], [ø] 및 [j], [ɥ] 앞에 올 때에는 'ㅅ'으로 적는다.
chute[ʃyt] 쉬트 chuchoter[ʃyʃɔte] 쉬쇼테
pêcheur[pɛʃœːr] 페쇠르 shunt[ʃœ̃ːt] 쇵트
fâcheux[fαʃø] 파쇠 chien[ʃjɛ̃] 시앵 chuinter[ʃɥɛ̃te] 쉬앵테 - 제3항: 비자음([ɲ])
- 어말과 자음 앞의 [ɲ]는 '뉴'로 적는다.
campagne[kɑ̃paɲ] 캉파뉴 dignement[diɲmɑ̃] 디뉴망 - [ɲ]가 '아, 에, 오, 우' 앞에 올 때에는 뒤따르는 모음과 합쳐 각각 '냐, 녜, 뇨, 뉴'로 적는다.
saignant[sɛɲɑ̃] 세냥 peigner[peɲe] 페녜
agneau[aɲo] 아뇨 mignon[miɲɔ̃] 미뇽 - [ɲ]가 [ə], [w] 앞에 올 때에는 뒤따르는 소리와 합쳐 '뉴'로 적는다.
lorgnement[lɔrɲəmɑ̃] 로르뉴망 baignoire[bɛɲwaːr] 베뉴아르 - 그 밖의 [ɲ]는 'ㄴ'으로 적는다.
magnifique[maɲifik] 마니피크 guignier[giɲje] 기니에
gagneur[gaɲœːr] 가뇌르 montagneux[mɔ̃taɲø] 몽타뇌
peignures[pɛɲyːr] 페뉘르 - 제4항: 반모음([j])
- 어말에 올 때에는 '유'로 적는다.
Marseille[marsɛj] 마르세유 taille[tαːj] 타유 - 모음 사이의 [j]는 뒤따르는 모음과 합쳐 '예, 얭, 야, 양, 요, 용, 유, 이' 등으로 적는다. 다만, 뒤 모음이 [ø], [œ]일 때에는 '이'로 적는다.
payer[peje] 페예 billet[bijɛ] 비예
moyen[mwajɛ̃] 무아얭 pleiade[plejad] 플레야드
ayant[ɛjɑ̃] 에양 noyau[nwajo] 누아요
crayon[krɛjɔ̃] 크레용 voyou[vwaju] 부아유
cueillir[kœjiːr] 쾨이르 aïeul[ajœl] 아이욀
aïeux[ajø] 아이외 - 그 밖의 [j]는 '이'로 적는다.[2]
hier[jɛːr] 이에르 Montesquieu[mtɛskjø] 몽테스키외
champion[ʃɑ̃pjɔ̃] 샹피옹 diable[djαːbl] 디아블 - 제5항: 반모음([w])
[w]는 '우'로 적는다.alouette[alwɛt] 알루에트 douane[dwan] 두안
quoi[kwa] 쿠아 toi[twa] 투아
3. 해설
프랑스어도 독일어의 경우와 같이 표 1에 따르고 제1절을 준용하면서 프랑스어 특유의 것들만을 세칙으로 제시하고 있다.
제1항은 파열음에 관한 조항인데, 1)에서는 어말의 파열음은 모두 ‘으’를 붙여 적게 하고 있다. 독일어의 경우와 같은 규정이지만 프랑스어에는 유성음의 [b], [d], [ɡ]가 어말에 올 수 있다는 점이 다르다. 2)는 무성 파열음 [p], [t], [k]를 받침 ‘ㅂ’, ‘ㅅ’, ‘ㄱ’으로 적어야 하는 경우를 밝히고 있다.
제2항은 마찰음 [ʃ], [ʒ]에 관한 조항이다.
1)에서는 어말과 자음 앞의 [ʃ], [ʒ]를 ‘슈’, ‘주’로 적도록 하고 있는데, 이것은 독일어의 경우와 같고 영어와 다르게 규정된 조항이다.
2)는 프랑스어 특유의 경우를 규정한 것으로 [ʃ]가 [ə], [w]에 연결될 때에는 그 모음 또는 반모음과 합쳐 ‘슈’로 적을 것을 규정하였다.
3)은 독일어의 경우에 유사한 것으로 원순 전설 모음 앞의 [ʃ]를 ‘ㅅ’으로 적도록 하고 있다.
다만 한 가지 특이한 것은 반모음 [j], [ɥ]와의 결합에서 그 앞에 오는 [ʃ]도 [s]와 구별 없이 ‘ㅅ’으로 적게 한다는 점이다.
제3항은 프랑스어 특유의 비자음 [ɲ]에 관한 조항인데, 앞의 항에서의 [ʃ], [ʒ]에 대한 처리 방법을 그대로 연장한 것이라고 할 수 있다.
제4항과 제5항은 각각 반모음 [j]와 반모음 [w]에 관한 조항들인데, 그 내용이 매우 특수하게 되어 있어 각별한 주의를 필요로 한다. 반모음 [w]는 모두 ‘우’로 적기로 되어 있으니까, 특수하기는 해도 매우 간단한 규정으로 되어 있어 일단 이 원칙만 익히면 혼동의 염려가 없다.
그 반면에 반모음 [j]의 경우에는 ‘유’로 적을 경우, 다음에 오는 모음과 합쳐 ‘야, 요, 유’ 등으로 적을 경우가 있으며, 또 ‘이’로 적을 경우도 있는데 그 조건들이 간단하지 않다. 일단 어말에서는 ‘유’, 모음과 모음 사이에서는 ‘야, 요, 유’ 등, 그 밖의 경우에는 ‘이’라고 분류되지만, 둘째 경우에도 [j] 다음의 모음이 원순 전설 모음일 때에는 [j]를 ‘이’로 적는다고 단서가 붙어 있음을 주의하여야 한다.
제1항은 파열음에 관한 조항인데, 1)에서는 어말의 파열음은 모두 ‘으’를 붙여 적게 하고 있다. 독일어의 경우와 같은 규정이지만 프랑스어에는 유성음의 [b], [d], [ɡ]가 어말에 올 수 있다는 점이 다르다. 2)는 무성 파열음 [p], [t], [k]를 받침 ‘ㅂ’, ‘ㅅ’, ‘ㄱ’으로 적어야 하는 경우를 밝히고 있다.
제2항은 마찰음 [ʃ], [ʒ]에 관한 조항이다.
1)에서는 어말과 자음 앞의 [ʃ], [ʒ]를 ‘슈’, ‘주’로 적도록 하고 있는데, 이것은 독일어의 경우와 같고 영어와 다르게 규정된 조항이다.
2)는 프랑스어 특유의 경우를 규정한 것으로 [ʃ]가 [ə], [w]에 연결될 때에는 그 모음 또는 반모음과 합쳐 ‘슈’로 적을 것을 규정하였다.
3)은 독일어의 경우에 유사한 것으로 원순 전설 모음 앞의 [ʃ]를 ‘ㅅ’으로 적도록 하고 있다.
다만 한 가지 특이한 것은 반모음 [j], [ɥ]와의 결합에서 그 앞에 오는 [ʃ]도 [s]와 구별 없이 ‘ㅅ’으로 적게 한다는 점이다.
제3항은 프랑스어 특유의 비자음 [ɲ]에 관한 조항인데, 앞의 항에서의 [ʃ], [ʒ]에 대한 처리 방법을 그대로 연장한 것이라고 할 수 있다.
제4항과 제5항은 각각 반모음 [j]와 반모음 [w]에 관한 조항들인데, 그 내용이 매우 특수하게 되어 있어 각별한 주의를 필요로 한다. 반모음 [w]는 모두 ‘우’로 적기로 되어 있으니까, 특수하기는 해도 매우 간단한 규정으로 되어 있어 일단 이 원칙만 익히면 혼동의 염려가 없다.
그 반면에 반모음 [j]의 경우에는 ‘유’로 적을 경우, 다음에 오는 모음과 합쳐 ‘야, 요, 유’ 등으로 적을 경우가 있으며, 또 ‘이’로 적을 경우도 있는데 그 조건들이 간단하지 않다. 일단 어말에서는 ‘유’, 모음과 모음 사이에서는 ‘야, 요, 유’ 등, 그 밖의 경우에는 ‘이’라고 분류되지만, 둘째 경우에도 [j] 다음의 모음이 원순 전설 모음일 때에는 [j]를 ‘이’로 적는다고 단서가 붙어 있음을 주의하여야 한다.
4. 문제점
일부 발음의 표기가 현대 표준 프랑스어를 반영하지 못한다는 문제가 있다.4.1. 비모음 /œ̃/, /ɛ̃/ 발음의 문제
한국어 /ㅐ/와 음가가 동일한 /ɛ/는 'ㅔ'로 적는데, 비음화한 /ɛ̃/은 '앵'으로 적는다. 이렇게 된 것은 국제음성기호에 대한 외래어 표기법은 [ɛ]가 [æ]에 대립할 때에만 '에'로 적고 그 외에는 한국어 음성에 따라 '애'로 적으므로 비모음 [ɛ̃]는 [ɛ]('에'로 적음)와는 달리 '앵'으로 적기 때문이다. 그리고 오늘날 한국어에서 '에'와 '애'의 변별은 사실상 불가능한 것을 반영한 것이다.그런데 실제로는 /ɛ/과 /ɛ̃/는 발음상 좀 거리가 있다. 비모음에서 모음추이가 일어났기 때문이다. /ɛ̃/의 북부 프랑스 중앙어 발음은 [ɑ̃](앙)에 가까우며, '앵', '엥'과 같은 표기는 남부 방언의 발음에 가깝다. 만약 표기를 바꾸기로 결정한다면 프랑스어 외래어 표기법의 세칙에서 /ɛ̃/에 대한 규정을 따로 마련해야 할 것이다.
이 문제는 /œ̃/도 마찬가지인데, /œ̃/도 파리식 발음으로는 /ɛ̃/로의 합류가 진행되고 있으나 외래어 표기법에서는 이를 반영하지 않고 있다.
4.2. /ʁ/ 발음의 문제
구개수음 r에 대한 규정이 없다. 프랑스어 r의 표준적인 발음은 [ʁ], [χ]인데, 국제음성기호와 한글 대조표에서도 이에 대한 규정이 없고, 프랑스어 표기 세칙에서도 규정이 없다.이 문제는 국립국어원에서 프랑스어의 r에 대해 남부 프랑스어에 가까운 /r/ 발음으로 인식하고 있기 때문에 발생한다.(프랑스어 표기 세칙의 사례에서 확인할 수 있다.) 따라서 표기법으로는 문제가 없으나 국립국어원의 발음 인식과는 달리 대부분의 사전에서 프랑스어의 r 의 표기는 /ʁ/, /ʀ/로 나타나므로[3] 국제음성기호에 [ʁ], [χ] 등에 대한 규정을 보완하는 것이 필요해보인다.
5. 보충설명: 프랑스어의 철자와 외래어 표기법의 대응
5.1. 모음
- /i/(이): i, î, ï, y, ÿ
- /y/(위): u, uë, û, ü
- /e/(에): e + 발음되지 않는 자음, 단음절에서의 es, et, e+2개의 자음, é
- /ɛ/(에): e + 발음되는 자음, è, ê, ë, ai, ei, e+2개의 자음
- /ə/(으): e(단음절, 단어 끝 개음절), 접두어 de-, re-
- /ø/(외): eu, œu+자음, cueil, gueil
- /œ/(외): eu, œu(단어 끝), eu+/ʒ/,/z/,/d/,/t/ 발음, eû
- /o/(오): o, ô, au, eau, o(단어 끝), o+발음되지 않는 자음, o+/z/ 발음
- /ɔ/(오): o+/z/를 제외한 발음되는 자음, ô, au
- /u/(우): ou, oû, où, aou, aoû
- /a/, /ɑ/(아): a, à, â
- /j/(이[어두/어중][A], 유[어말]): -il, -ille
- /w/(우): oi은 /wa/(우아)이다.
5.2. 비모음
- /ɑ̃/(앙): an, am, en, em, aen, aon, ient
- /ɛ̃/(앵): in, im, yn, ym, ain, aim, ein, eim, (i)en, (y)en, (é)en
- /œ̃/(욍): un, um
- /ɔ̃/(옹): on, om
- /wɛ̃/(우앵): oin
5.3. 자음
- /b/(ㅂ[어두/어중], 브[어말]): b, bb
- /d/(ㄷ[어두/어중], 드[어말]): d, dd, dh
- /g/(ㄱ[어두/어중], 그[어말]): g+(a,o,u), gu+(e,i,y)
- /f/(ㅍ[어두/어중], 프[어말]): f, ff, ph
- /v/(ㅂ): v
- /m/(ㅁ): m, mm
- /n/(ㄴ): n, nn
- /l/(ㄹ, ㄹㄹ): l, ll
- /p/(ㅍ[어두/어중], 프[어말]): p, pp
- /t/(ㅌ[어두/어중], 트[어말]): t, tt, th, d(연음될 때)
- /k/(ㅋ[어두/어중], 크[어말]): c+(a,o,u), c, cc, k, qu,[21] ch[어말]
- /s/(ㅅ[어두/어중], 스[어말]): s, ss, sc+(e,i,y), c+(e,i,y), ç, ti+모음, x[25]
- /z/(ㅈ[어두/어중], 즈[어말]): z, 모음+s+모음, s, x(연음될 때 및 dix-huit 또는 dix-neuf에서)
- /ʃ/(시[어두/어중], 슈[어말/e가_뒤따를_때/자음_앞]): ch
- /ʒ/(ㅈ[어두/어중], 주[어말/e가_뒤따를_때/자음_앞]): j, g+(e,i,y)
- /ɲ/(니[A]): gn
- /ʁ/(ㄹ[어두/어중], 르[어말]): r, rr, rh
[1] 국제음성기호와 한글 대조표[2] 예시가 한정적이라 헷갈리게 하는 면이 있지만, 반모음 뒤에 자음이 오는 경우도 별도의 규정이 없어서 이 규정을 적용한다. 즉, 이 규정에 의하면 산괄호를 뜻하는 guillemets는 기이메가 된다.[3] 현지의 교재나 사전에서는 주로 /ʀ/표기를 쓰는 경향이 있고 논문이나 언어학 관련으로는 /ʁ/ 표기를 쓰고 일부 사전은 /r/표기를 쓴다.[어두/어중] [A] 뒤따르는 모음과 합쳐 1음절로 적음[어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말] [21] 프랑스어에서의 q는 약어나 일부 고유어, 비유럽권 고유명사가 아닌 이상 반드시 u와 쓰이는데, u는 항상 묵음이다. 단적으로 quatre는 /katʁ/이다.[어말] [어두/어중] [어말] [25] ex의 형태로 오면 뒤에 자음이 올 때는 /ks/, 모음이 올 때는 /gz/로 발음한다.[어두/어중] [어말] [어두/어중] [어말/e가_뒤따를_때/자음_앞] [어두/어중] [어말/e가_뒤따를_때/자음_앞] [A] [어두/어중] [어말]
#!if version2 == null
{{{#!wiki style="border:1px solid gray;border-top:5px solid gray;padding:7px;margin-bottom:0px"
[[크리에이티브 커먼즈 라이선스|[[파일:CC-white.svg|width=22.5px]]]] 이 문서의 내용 중 전체 또는 일부는 {{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점|외래어 표기법/언어별 미비점]]}}}{{{#!if external != "o"
[[외래어 표기법/언어별 미비점]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid == null
'''uuid not found'''}}}{{{#!if uuid != null
[[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점?uuid=a453f40f-bb3a-4720-acc6-3a950e5514a4|r82]]}}} 판{{{#!if paragraph != null
, [[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점?uuid=a453f40f-bb3a-4720-acc6-3a950e5514a4#s-3|3번 문단]]}}}에서 가져왔습니다. [[https://namu.wiki/history/외래어 표기법/언어별 미비점?from=82|이전 역사 보러 가기]]}}}
#!if version2 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="border:1px solid gray;border-top:5px solid gray;padding:7px;margin-bottom:0px"
[[크리에이티브 커먼즈 라이선스|[[파일:CC-white.svg|width=22.5px]]]] 이 문서의 내용 중 전체 또는 일부는 다른 문서에서 가져왔습니다.
{{{#!wiki style="text-align: center"
{{{#!folding [ 펼치기 · 접기 ]
{{{#!wiki style="text-align: left; padding: 0px 10px"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점|외래어 표기법/언어별 미비점]]}}}{{{#!if external != "o"
[[외래어 표기법/언어별 미비점]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid == null
'''uuid not found'''}}}{{{#!if uuid != null
[[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점?uuid=a453f40f-bb3a-4720-acc6-3a950e5514a4|r82]]}}} 판{{{#!if paragraph != null
, [[https://namu.wiki/w/외래어 표기법/언어별 미비점?uuid=a453f40f-bb3a-4720-acc6-3a950e5514a4#s-3|3번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/외래어 표기법/언어별 미비점?from=82|이전 역사]])
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid2 == null
'''uuid2 not found'''}}}{{{#!if uuid2 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph2 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]]){{{#!if version3 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid3 == null
'''uuid3 not found'''}}}{{{#!if uuid3 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph3 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version4 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid4 == null
'''uuid4 not found'''}}}{{{#!if uuid4 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph4 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version5 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid5 == null
'''uuid5 not found'''}}}{{{#!if uuid5 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph5 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version6 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid6 == null
'''uuid6 not found'''}}}{{{#!if uuid6 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph6 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version7 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid7 == null
'''uuid7 not found'''}}}{{{#!if uuid7 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph7 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version8 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid8 == null
'''uuid8 not found'''}}}{{{#!if uuid8 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph8 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version9 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid9 == null
'''uuid9 not found'''}}}{{{#!if uuid9 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph9 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version10 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid10 == null
'''uuid10 not found'''}}}{{{#!if uuid10 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph10 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version11 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid11 == null
'''uuid11 not found'''}}}{{{#!if uuid11 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph11 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version12 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid12 == null
'''uuid12 not found'''}}}{{{#!if uuid12 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph12 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version13 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid13 == null
'''uuid13 not found'''}}}{{{#!if uuid13 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph13 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version14 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid14 == null
'''uuid14 not found'''}}}{{{#!if uuid14 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph14 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version15 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid15 == null
'''uuid15 not found'''}}}{{{#!if uuid15 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph15 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version16 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid16 == null
'''uuid16 not found'''}}}{{{#!if uuid16 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph16 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version17 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid17 == null
'''uuid17 not found'''}}}{{{#!if uuid17 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph17 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version18 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid18 == null
'''uuid18 not found'''}}}{{{#!if uuid18 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph18 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version19 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid19 == null
'''uuid19 not found'''}}}{{{#!if uuid19 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph19 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version20 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid20 == null
'''uuid20 not found'''}}}{{{#!if uuid20 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph20 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version21 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid21 == null
'''uuid21 not found'''}}}{{{#!if uuid21 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph21 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version22 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid22 == null
'''uuid22 not found'''}}}{{{#!if uuid22 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph22 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version23 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid23 == null
'''uuid23 not found'''}}}{{{#!if uuid23 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph23 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version24 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid24 == null
'''uuid24 not found'''}}}{{{#!if uuid24 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph24 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version25 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid25 == null
'''uuid25 not found'''}}}{{{#!if uuid25 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph25 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version26 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid26 == null
'''uuid26 not found'''}}}{{{#!if uuid26 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph26 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version27 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid27 == null
'''uuid27 not found'''}}}{{{#!if uuid27 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph27 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version28 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid28 == null
'''uuid28 not found'''}}}{{{#!if uuid28 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph28 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version29 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid29 == null
'''uuid29 not found'''}}}{{{#!if uuid29 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph29 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version30 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid30 == null
'''uuid30 not found'''}}}{{{#!if uuid30 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph30 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version31 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid31 == null
'''uuid31 not found'''}}}{{{#!if uuid31 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph31 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version32 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid32 == null
'''uuid32 not found'''}}}{{{#!if uuid32 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph32 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version33 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid33 == null
'''uuid33 not found'''}}}{{{#!if uuid33 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph33 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version34 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid34 == null
'''uuid34 not found'''}}}{{{#!if uuid34 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph34 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version35 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid35 == null
'''uuid35 not found'''}}}{{{#!if uuid35 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph35 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version36 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid36 == null
'''uuid36 not found'''}}}{{{#!if uuid36 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph36 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version37 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid37 == null
'''uuid37 not found'''}}}{{{#!if uuid37 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph37 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version38 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid38 == null
'''uuid38 not found'''}}}{{{#!if uuid38 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph38 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version39 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid39 == null
'''uuid39 not found'''}}}{{{#!if uuid39 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph39 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version40 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid40 == null
'''uuid40 not found'''}}}{{{#!if uuid40 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph40 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version41 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid41 == null
'''uuid41 not found'''}}}{{{#!if uuid41 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph41 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version42 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid42 == null
'''uuid42 not found'''}}}{{{#!if uuid42 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph42 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version43 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid43 == null
'''uuid43 not found'''}}}{{{#!if uuid43 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph43 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version44 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid44 == null
'''uuid44 not found'''}}}{{{#!if uuid44 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph44 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version45 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid45 == null
'''uuid45 not found'''}}}{{{#!if uuid45 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph45 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version46 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid46 == null
'''uuid46 not found'''}}}{{{#!if uuid46 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph46 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version47 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid47 == null
'''uuid47 not found'''}}}{{{#!if uuid47 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph47 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version48 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid48 == null
'''uuid48 not found'''}}}{{{#!if uuid48 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph48 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version49 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid49 == null
'''uuid49 not found'''}}}{{{#!if uuid49 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph49 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version50 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid50 == null
'''uuid50 not found'''}}}{{{#!if uuid50 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph50 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}