| |||||
{{{#!wiki style="margin:-0px -10px -5px" {{{#!folding [ 펼치기 · 접기 ] {{{#!wiki style="margin:-5px -1px -11px" | 대학(원) | 학부 | 대학원 | ||
<colbgcolor=#E3EDFF,#000F2A> 인문대학 | 국어국문학과 | ||||
중어중문학과 | |||||
영어영문학과 | |||||
불어불문학과 | |||||
독어독문학과 | |||||
노어노문학과 | |||||
서어서문학과 | |||||
언어학과 | |||||
아시아언어문명학부 | |||||
국사학과 | |||||
동양사학과 | |||||
서양사학과 | |||||
고고학전공 | 고고미술사학과 | 고고학전공 | |||
미술사학전공 | 미술사학전공 | ||||
철학과 | 동양철학전공 | ||||
서양철학전공 | |||||
종교학과 | |||||
미학과 | |||||
(협동과정) | 서양고전학전공 | ||||
인지과학전공 | |||||
비교문학전공 | |||||
기록학전공 | |||||
공연예술학전공 | |||||
사회과학대학 | 정치학전공 | 정치외교학부 | 정치학전공 | ||
외교학전공 | 외교학전공 | ||||
경제학부 | |||||
사회학과 | |||||
인류학과 | |||||
심리학과 | |||||
지리학과 | |||||
사회복지학과 | |||||
언론정보학과 | |||||
(협동과정) | 여성학전공 | ||||
평화통일학전공 | |||||
자연과학대학 | 수리과학부 | ||||
통계학과 | |||||
물리·천문학부 | 물리학전공 | ||||
천문학전공 | |||||
화학부 | |||||
생명과학부 | |||||
지구환경과학부 | |||||
(협동과정) | 유전공학전공 | ||||
뇌과학전공 | |||||
생물정보학전공 | |||||
계산과학전공 | |||||
생물물리및화학생물학전공 | |||||
간호학과 | |||||
경영학과 | |||||
공과대학 | 건설환경공학부 | ||||
기계공학부 | 기계공학전공 | ||||
멀티스케일기계설계전공 | |||||
재료공학부 | 재료공학전공 | ||||
하이브리드재료전공 | |||||
전기·정보공학부 | |||||
컴퓨터공학부 | |||||
화학생물공학부 | 화학생물공학전공 | ||||
에너지환경화학융합기술전공 | |||||
건축학과 | |||||
산업공학과 | |||||
에너지시스템공학부 | 에너지자원공학전공 | ||||
원자핵공학전공 | |||||
조선해양공학과 | |||||
항공우주공학과 | |||||
(협동과정) | 바이오엔지니어링전공 | ||||
도시설계학전공 | |||||
기술경영·경제·정책전공 | |||||
우주시스템전공 | |||||
인공지능전공 | |||||
농업생명과학대학 | 농업·자원경제학전공 | 농경제사회학부 | 농업·자원경제학전공 | ||
지역정보전공 | 지역정보전공 | ||||
작물생명과학전공 | 식물생산과학부 | 작물생명과학전공 | |||
원예생명공학전공 | 원예생명공학전공 | ||||
산업인력개발학전공 | 농산업교육과 | ||||
산림환경학전공 | 산림과학부 | 산림환경학전공 | |||
환경재료과학전공 | 환경재료과학전공 | ||||
식품생명공학전공 | 농생명공학부 | 식품생명공학전공 | |||
동물생명공학전공 | 동물생명공학전공 | ||||
응용생명화학전공 | 응용생명화학전공 | ||||
응용생물학전공 | 식물미생물학전공 | ||||
곤충학전공 | |||||
바이오모듈레이션전공 | |||||
생태조경학전공 | 생태조경·지역시스템공학부 | 생태조경학전공 | |||
지역시스템공학전공 | 지역시스템공학전공 | ||||
바이오시스템공학전공 | 바이오시스템·소재학부 | 바이오시스템공학전공 | |||
바이오소재공학전공 | 바이오소재공학전공 | ||||
| |||||
(협동과정) | 농림기상학전공 | ||||
농생명유전체학전공 | |||||
미술대학 | 디자인학부 | 시각디자인전공 | |||
공업디자인전공 | |||||
디자인역사문화전공 | |||||
도예전공 | |||||
금속공예전공 | |||||
동양화과 | |||||
서양화과 | 서양화전공 | ||||
판화전공 | |||||
조소과 | |||||
(협동과정) | 미술경영전공 | ||||
사범대학 | 교육학과 | 교육학전공 | |||
교육공학전공 | |||||
교육상담전공 | |||||
교육행정전공 | |||||
평생교육전공 | |||||
국어교육과 | |||||
외국어교육과 | 영어전공 | ||||
독어전공 | |||||
불어전공 | |||||
사회교육과 | 일반사회전공 | ||||
역사전공 | |||||
지리전공 | |||||
윤리교육과 | |||||
수학교육과 | |||||
과학교육과 | 물리전공 | ||||
화학전공 | |||||
생물전공 | |||||
지구과학전공 | |||||
체육교육과 | 스포츠과학전공 | ||||
인간운동과학전공 | |||||
글로벌스포츠매니지먼트전공 | |||||
(협동과정) | 음악교육전공 | ||||
미술교육전공 | |||||
가정교육전공 | |||||
특수교육전공 | |||||
환경교육전공 | |||||
유아교육전공 | |||||
글로벌교육협력전공 | |||||
생활과학대학 | 소비자학전공 | 소비자학과 | |||
아동가족학전공 | 아동가족학과 | ||||
식품영양학과 | |||||
의류학과 | |||||
수의학과 | |||||
약학과 | |||||
음악과 | 성악전공 | ||||
작곡·지휘전공 | |||||
이론·음악학전공 | |||||
피아노전공 | |||||
현악전공 | |||||
관악전공 | |||||
국악전공 | |||||
의학과 | |||||
의과학과 | |||||
휴먼시스템의학과 | |||||
의료기기산업학과 | |||||
(협동과정) | 종양생물학전공 | ||||
임상약리학전공 | |||||
의료정보학전공 | |||||
줄기세포생물학전공 | |||||
학부대학 | |||||
보건학과 | 보건학전공 | ||||
보건정책관리학전공 | |||||
환경보건학과 | |||||
행정학과 | 행정학전공 | ||||
정책학전공 | |||||
도시및지역계획학전공 | |||||
교통학전공 | |||||
환경관리학전공 | |||||
도시·사회혁신전공 | |||||
환경조경학전공 | |||||
도시환경설계전공 | |||||
(협동과정) | 조경학전공 | ||||
국제학과 | 국제통상전공 | ||||
국제협력전공 | |||||
국제지역학전공 | |||||
한국학전공 | |||||
경영학과 | |||||
Executive MBA | |||||
법학과 | |||||
응용바이오공학과 | |||||
지능정보융합학과 | |||||
분자의학 및 바이오제약학과 | |||||
수리정보과학과 | |||||
헬스케어융합학과 | |||||
국제농업기술학과 | 경제동물과학전공 | ||||
바이오식품산업전공 | |||||
종자생명과학전공 | |||||
그린에코시스템공학전공 | |||||
국제농업개발협력전공 | |||||
응용공학과 | |||||
데이터사이언스학과 |
1. 개요
Department of Computer Science Engineering (SNU CSE)서울대학교 공과대학 소속의 컴퓨터공학 전공 학과.
공식 홈페이지
2. 연혁
서울대학교 | |
1963 | 서울대학교 공과대학 응용수학과 |
1975 | 폐지 서울대학교 자연과학대학 계산통계학과 |
1978 | 서울대학교 공과대학 전자계산학과 서울대학교 자연과학대학 계산통계학과 |
1979 | 서울대학교 공과대학 전자계산기공학과 서울대학교 자연과학대학 계산통계학과 |
1989 | 서울대학교 공과대학 컴퓨터공학과 서울대학교 자연과학대학 계산통계학과 |
1990 | 서울대학교 공과대학 컴퓨터공학과 서울대학교 자연과학대학 계산통계학과 전산과학전공 |
1995 | 서울대학교 공과대학 컴퓨터공학과 서울대학교 자연과학대학 수리과학부 전산과학전공 |
1996 | 서울대학교 공과대학 컴퓨터공학과 서울대학교 자연과학대학 자연과학부 전산과학전공 |
2000 | 서울대학교 공과대학 컴퓨터공학부 |
컴퓨터공학과의 전신 중 하나인 응용수학과는 같은 시기 설립된 응용화학과, 응용물리학과와 함께 응용 3과로 불렸다. 이들 응용 3과는 학부과정만 독립적으로 운용되었을 뿐인데, 응용수학과 대학원 과정의 경우, 전자공학과 내 응용수학전공이란 이름을 갖게 된다. 1975년 응용수학과가 폐지되면서 재학생은 전자공학과, 수학과, 계산통계학과 중 한 곳을 택해 편입하였고, 학과의 실질은 자연대 계산통계학과로 승계된다. 이와 별도로 1978년 공과대학에서 전자계산학과가 설립되는데, 이는 후에 컴퓨터공학과로 개명된다. 2000년 자연과학부 전산과학전공과 컴퓨터공학과가 통합되면서 컴퓨터공학부로 승격되었다. 이 과정에서, 두 학과를 합쳐놓고 인원은 기존 컴퓨터공학과의 인원을 유지했기에 경쟁률이나 입결이나 모두 공과대학 상위권을 유지 중이다. 2003~2011학년도에 전기공학부와 함께 신입생을 모집하고 전기·컴퓨터공학부라는 명칭이 사용되었지만 2학년 때 전공을 나눠 각각 졸업하는 별개의 학부였으며 대학원만 전기·컴퓨터공학부로 통합되어 있었다.[1] 2012학년도 이후로는 전기공학부와 따로 모집하고 대학원도 분리되었다.
과반 슬로건: i반, j반, k반[2]
3. 학교 생활
서울대 공대 커리큘럼이 다 그렇지만, 상당히 빡세다. 전공필수 과목들이 매우 악명높으며, 실습이 많아 3학점에 주 6시간짜리 수업이라던가(...) 상상을 초월하는 양의 과제가 나오는 등의 괴상한 수업들이 많다. 컴퓨터 매니아들이 매우 많아서 이런 것들을 비교적 즐겁게 하는 사람이 많긴 하지만, 단지 돈이 된다는 이유로 섣불리 복전이나 전과 신청을 했다가 지옥을 맛보게 되는 경우가 흔하다.그럼에도 불구하고 현재 관련 산업이 급격히 성장하고 있는 트렌드를 타, 공대 내에서 단연코 복수전공/부전공 수요 1위인 학부이다. 일부 강의는 강의실이 수요를 충족시키지 못해서 일부 학생들을 온라인 강의로 전환시키는 등의 고육지책까지 사용할 정도.
학점은 여느 공대 못지 않다. 잘 주는 수업은 나름 잘 주는 편이지만, 학과 특성상 괴팍한 교수들이 꽤나 많은데, 학점마저 괴팍한 교수가 걸리면.. 이하생략.
학과 위치는 다른 윗공대와 마찬가지로 캠퍼스 가장 꼭대기에 있는 301동 건물이다. 정문으로부터 무려 2.9km나 떨어져 있기 때문에 걸어서 통학하는 건 거의 불가능하고 대부분 전용 버스[3]를 타고 등하교를 한다.
3.1. 전공 로드맵
4. 입시
2025학년도 기준- 수시 일반전형(28명 선발): 공대 지망 영과고 학생들이 주로 고려하는 곳. 수시 일반으로 썼다가 떨어지고 정시에서 메이저 의대급 점수를 받고 이곳에 들어오는 케이스가 적지 않다. 1차는 생기부 평가로 2배수 내외를 거르며, 2차에서 수학 문제 풀이 면접 평가로 최종 합격자를 선발한다.
- 수시 지역균형전형(6명 선발): 학교장 추천을 받은 일반고,자사고,자공고 학생들의 입학 루트. 한 학교당 최대 2명까지 학교장 추천을 받을 수 있다.
- 수시 기회균형특별전형(3명 선발)
- 정시 일반전형(27명 선발): 매년 널뛰기가 심하다. 과거 전화기가 공대 3대장일 시절에는 그냥저냥 공대 중상위권~상위권 정도의 입결을 유지했으나, 2010년대 이후 선호도가 급상승해 2019/2020학년도에 100%컷 누백 0.2~0.3%, 2과목 필수를 끼었는데, 이때부터 정시에서 서울대 공대에서 가장 인기가 많은 학부 이미지가 생겼다. 2023학년도에도 2과목 필수 폐지, 내신반영 등의 이슈로 서울대 공대 전체의 입결이 대폭 하락할 때에 혼자서 0.4%를 지켰고, 2022/2025학년도에도 이와 비슷한 컷을 보였다. 그러나 그동안의 매우 높은 입결 탓에 2021/2024학년도에는 누백 2~3%까지 뚫리는 펑크가 발생하는 등[4], 매년 오락가락하는 컷을 보이고 있어, 지원에 주의가 필요하다.
- 공과대학 광역: 입학 첫학기에 공대 공통 커리큘럼을 이수한 뒤, 본인이 원하는 전공을 선택하여 2학기 때부터 그 과로 소속을 변경하는 구조이다. 사실상 카이스트의 서울대 버전이라고 생각해도 큰 무리가 없으며, 대부분의 학생들이 전정/컴공 중 하나를 택한다.
- 자유전공학부, 학부대학: 최근 자전에서 컴공의 인기가 전체 학부 중 1위를 기록할 정도로 인기가 많은지라, 이 역시 컴공에 진입하는 데 매우 많이 쓰이는 루트이다.
5. 출신 인물
- 송치형(학사) - 두나무 창업자
- 이두희(학사/석사/박사 중퇴) - 더 지니어스:룰 브레이커 출연자, 라우드코퍼레이션 설립자.
- 하정우(학사/석사/박사) - 초대 AI미래기획수석비서관
- 김정주(학사) - 넥슨의 창업주
- 이해진(학사) - 네이버의 창업주
[1] 학사 학위는 전기공학부와 컴퓨터공학부로 개별 수여, 석사 및 박사 학위는 전기·컴퓨터공학부로 수여. 이 시기 '서울대학교 학칙'에 전기공학부와 컴퓨터공학부는 통합된 적이 없다.[2] 22학번부터 23학번까지만 적용되었다. 참고로 i,j,k는 직교좌표계의 정규직교기저에서 유래했다.[3] 서울 버스 5511, 서울 버스 5513, 학교 전용 셔틀버스 등. 자전거나 킥보드를 타고 등교할 수도 있지만 도로가 좁고 경사가 급하여 추천되지 않는다.[4] 2024학년도는 특히 펑크가 심해, 서울대 이과 최하위권의 입결을 기록하였다.
#!if version2 == null
{{{#!wiki style="border:1px solid gray;border-top:5px solid gray;padding:7px;margin-bottom:0px"
[[크리에이티브 커먼즈 라이선스|[[파일:CC-white.svg|width=22.5px]]]] 이 문서의 내용 중 전체 또는 일부는 {{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학|서울대학교/학부/공과대학]]}}}{{{#!if external != "o"
[[서울대학교/학부/공과대학]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid == null
'''uuid not found'''}}}{{{#!if uuid != null
[[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학?uuid=버전 uuid|r243]]}}} 판{{{#!if paragraph != null
, [[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학?uuid=버전 uuid#s-|번 문단]]}}}에서 가져왔습니다. [[https://namu.wiki/history/서울대학교/학부/공과대학?from=243|이전 역사 보러 가기]]}}}
#!if version2 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="border:1px solid gray;border-top:5px solid gray;padding:7px;margin-bottom:0px"
[[크리에이티브 커먼즈 라이선스|[[파일:CC-white.svg|width=22.5px]]]] 이 문서의 내용 중 전체 또는 일부는 다른 문서에서 가져왔습니다.
{{{#!wiki style="text-align: center"
{{{#!folding [ 펼치기 · 접기 ]
{{{#!wiki style="text-align: left; padding: 0px 10px"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학|서울대학교/학부/공과대학]]}}}{{{#!if external != "o"
[[서울대학교/학부/공과대학]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid == null
'''uuid not found'''}}}{{{#!if uuid != null
[[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학?uuid=버전 uuid|r243]]}}} 판{{{#!if paragraph != null
, [[https://namu.wiki/w/서울대학교/학부/공과대학?uuid=버전 uuid#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/서울대학교/학부/공과대학?from=243|이전 역사]])
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid2 == null
'''uuid2 not found'''}}}{{{#!if uuid2 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph2 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]]){{{#!if version3 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid3 == null
'''uuid3 not found'''}}}{{{#!if uuid3 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph3 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version4 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid4 == null
'''uuid4 not found'''}}}{{{#!if uuid4 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph4 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version5 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid5 == null
'''uuid5 not found'''}}}{{{#!if uuid5 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph5 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version6 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid6 == null
'''uuid6 not found'''}}}{{{#!if uuid6 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph6 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version7 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid7 == null
'''uuid7 not found'''}}}{{{#!if uuid7 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph7 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version8 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid8 == null
'''uuid8 not found'''}}}{{{#!if uuid8 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph8 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version9 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid9 == null
'''uuid9 not found'''}}}{{{#!if uuid9 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph9 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version10 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid10 == null
'''uuid10 not found'''}}}{{{#!if uuid10 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph10 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version11 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid11 == null
'''uuid11 not found'''}}}{{{#!if uuid11 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph11 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version12 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid12 == null
'''uuid12 not found'''}}}{{{#!if uuid12 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph12 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version13 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid13 == null
'''uuid13 not found'''}}}{{{#!if uuid13 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph13 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version14 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid14 == null
'''uuid14 not found'''}}}{{{#!if uuid14 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph14 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version15 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid15 == null
'''uuid15 not found'''}}}{{{#!if uuid15 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph15 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version16 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid16 == null
'''uuid16 not found'''}}}{{{#!if uuid16 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph16 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version17 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid17 == null
'''uuid17 not found'''}}}{{{#!if uuid17 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph17 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version18 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid18 == null
'''uuid18 not found'''}}}{{{#!if uuid18 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph18 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version19 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid19 == null
'''uuid19 not found'''}}}{{{#!if uuid19 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph19 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version20 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid20 == null
'''uuid20 not found'''}}}{{{#!if uuid20 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph20 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version21 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid21 == null
'''uuid21 not found'''}}}{{{#!if uuid21 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph21 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version22 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid22 == null
'''uuid22 not found'''}}}{{{#!if uuid22 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph22 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version23 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid23 == null
'''uuid23 not found'''}}}{{{#!if uuid23 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph23 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version24 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid24 == null
'''uuid24 not found'''}}}{{{#!if uuid24 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph24 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version25 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid25 == null
'''uuid25 not found'''}}}{{{#!if uuid25 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph25 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version26 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid26 == null
'''uuid26 not found'''}}}{{{#!if uuid26 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph26 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version27 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid27 == null
'''uuid27 not found'''}}}{{{#!if uuid27 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph27 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version28 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid28 == null
'''uuid28 not found'''}}}{{{#!if uuid28 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph28 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version29 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid29 == null
'''uuid29 not found'''}}}{{{#!if uuid29 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph29 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version30 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid30 == null
'''uuid30 not found'''}}}{{{#!if uuid30 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph30 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version31 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid31 == null
'''uuid31 not found'''}}}{{{#!if uuid31 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph31 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version32 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid32 == null
'''uuid32 not found'''}}}{{{#!if uuid32 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph32 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version33 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid33 == null
'''uuid33 not found'''}}}{{{#!if uuid33 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph33 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version34 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid34 == null
'''uuid34 not found'''}}}{{{#!if uuid34 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph34 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version35 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid35 == null
'''uuid35 not found'''}}}{{{#!if uuid35 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph35 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version36 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid36 == null
'''uuid36 not found'''}}}{{{#!if uuid36 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph36 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version37 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid37 == null
'''uuid37 not found'''}}}{{{#!if uuid37 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph37 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version38 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid38 == null
'''uuid38 not found'''}}}{{{#!if uuid38 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph38 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version39 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid39 == null
'''uuid39 not found'''}}}{{{#!if uuid39 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph39 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version40 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid40 == null
'''uuid40 not found'''}}}{{{#!if uuid40 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph40 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version41 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid41 == null
'''uuid41 not found'''}}}{{{#!if uuid41 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph41 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version42 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid42 == null
'''uuid42 not found'''}}}{{{#!if uuid42 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph42 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version43 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid43 == null
'''uuid43 not found'''}}}{{{#!if uuid43 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph43 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version44 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid44 == null
'''uuid44 not found'''}}}{{{#!if uuid44 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph44 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version45 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid45 == null
'''uuid45 not found'''}}}{{{#!if uuid45 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph45 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version46 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid46 == null
'''uuid46 not found'''}}}{{{#!if uuid46 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph46 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version47 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid47 == null
'''uuid47 not found'''}}}{{{#!if uuid47 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph47 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version48 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid48 == null
'''uuid48 not found'''}}}{{{#!if uuid48 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph48 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version49 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid49 == null
'''uuid49 not found'''}}}{{{#!if uuid49 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph49 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}{{{#!if version50 != null
{{{#!wiki style="display: block;"
{{{#!wiki style="display: inline-block"
{{{#!if external == "o"
[[https://namu.wiki/w/|]]}}}{{{#!if external != "o"
[[]]}}}}}} 문서의 {{{#!if uuid50 == null
'''uuid50 not found'''}}}{{{#!if uuid50 != null
[[https://namu.wiki/w/?uuid=|r]]}}} 판{{{#!if paragraph50 != null
, [[https://namu.wiki/w/?uuid=#s-|번 문단]]}}} ([[https://namu.wiki/history/?from=|이전 역사]])}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}